Aby proces planowania finansowego we współczesnych przedsiębiorstwach w możliwie pełny sposób uwzględniał rzeczywiste warunki gospodarowania, należy wziąć pod uwagę dynamiczne zmiany, jakie zachodzą w otoczeniu organizacji. W związku z tym sporządzenie planu przy uwzględnieniu jednego scenariusza rozwoju sytuacji rynkowej jest zwykle niewystarczające. Chcąc bowiem zapewnić elastyczność reagowania na zmiany warunków gospodarowania, firma musi być odpowiednio przygotowana zarówno na ich polepszenie, jak i pogorszenie.
Planowanie jest pierwszym etapem w procesie zarządzania, stanowiąc niejako projekt działań przedsiębiorstwa ukierunkowanych na osiąganie celów. Istotę planowania stanowi przewidywanie następstw przyszłych działań z uwzględnieniem aktualnych i prognozowanych warunków wynikających z otoczenia przedsiębiorstwa.
Planowanie inwestycji w warunkach zmienności otoczenia
W procesie planowania wykorzystuje się różnorodne dokumenty planistyczne o bardziej lub mniej sformalizowanym charakterze. Przykładami takich dokumentów są budżety, które zawierają szczegółowy plan działań przedsiębiorstwa. Budżety sporządzane są w perspektywie długo-, jak i krótkookresowej, w zależności od celu ich sporządzenia. Dokumenty o charakterze strategicznym dotyczące całego przedsiębiorstwa sporządzane są najczęściej w perspektywie kilkuletniej, podczas gdy budżet operacyjny danej komórki wewnętrznej może dotyczyć kwartału czy nawet miesiąca.
Niezależnie od zakresu, jaki obejmuje budżet, powinien on uwzględniać szereg obecnych oraz przyszłych uwarunkowań, w tym o naturze finansowej, rynkowej, marketingowej, organizacyjnej, kadrowej i technologicznej1. Uwarunkowania te w znacznym stopniu determinują sprawdzalność poczynionych prognoz. Współczesne realia wolnorynkowe sprawiają jednak, iż ww. uwarunkowania stają się wysoce nieprzewidywalne, co w znacznym stopniu utrudnia proces budżetowania, szczególnie długoterminowego. Wynika to z faktu, iż trudno przewidzieć, w jakich warunkach otoczenia będzie w przyszłości prowadzone przedsiębiorstwo.
W przypadku zatem budżetów o charakterze strategicznym pominięcie w procesie budżetowania tak istotnego czynnika, jak zmienność otoczenia wydaje się być znaczącym błędem. Dodatkowo podjęcie racjonalnych decyzji i elastyczne reagowanie na zmiany zachodzące w otoczeniu wymagają przewidywania różnych okoliczności i scenariuszy, nie tylko tych najbardziej prawdopodobnych. Istnieje bowiem znaczące prawdopodobieństwo, że rozwój czynników, szczególnie zewnętrznych, będzie przebiegał mniej korzystnie niż zostało to założone w wariancie najbardziej prawdopodobnym. Przykładami czynników niekorzystnie oddziałujących na firmę mogą być: pojawienie się nowego konkurenta, wprowadzenie lepszych i nowocześniejszych substytutów oferowanego produktu czy zmiana warunków pozyskania finansowania.
Pozostałe 78% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.
Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.
Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułuMożesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.
Źródło: Dotacje i fundusze nr 43/2022
