Niniejszy artykuł omawia założenia oraz przykład wielostopniowego prezentowania informacji wynikowych o kosztach i rentowności klientów z wykorzystaniem koncepcji pięciu podstawowych poziomów kosztów (PPPK) oraz założeń zasobowo-procesowego rachunku kosztów (ZPRK/RPCA)1.
Wielostopniowość i istotność kosztów
Ponieważ nie wszystkie decyzje menedżerskie powinny być oparte na informacji o pełnym koszcie, to istotne jest zapewnienie wynikowej rozdzielczości określonych poziomów kosztów oraz ich podziału na zmienne i stałe. Wielostopniowa prezentacja informacji wynikowej zakłada rozpatrywanie kosztów oraz wyników w ujęciu stopni, których zadaniem jest zapewnienie rozdzielczości informacji wynikowej i umożliwienie uznawania określonych zakresów informacji za istotne lub nieistotne dla rozważanego scenariusza decyzyjnego. Wielostopniowe prezentowanie informacji wynikowej jest szeroko stosowane zarówno w zaawansowanych koncepcjach rachunku kosztów, jak ZPRK/RPCA, RCA, ABC, GPK2, jak również w tradycyjnych modelach rachunku kosztów2.
Pięć podstawowych poziomów kosztów w ZPRK/RPCA
W zasobowo-procesowym rachunku kosztów koncepcja uzyskiwania informacji o poziomach kosztów określana jest jako „pięć podstawowych poziomów kosztów” (PPPK). Jest to podstawowa kategoria wynikowa przyjmowana w analizie kosztów i wielostopniowych marż pokrycia kosztów oraz jest ściśle powiązana ze strukturą zasobowo-procesowego rachunku kosztów.
Poszczególne poziomy kosztów mają za zadanie rozdzielić koszty przedsiębiorstwa w zależności od poziomu zarządzania produktami i klientami (Tabela 1).
|
Poziom kosztu |
Zakres kosztów |
|
Koszty poziomu produktu |
Koszty bezpośrednio związane z wytwarzaniem produktów, świadczeniem usług oraz nabyciem towarów. |
|
Koszty poziomu grupy produktowej |
Koszty ogólne utrzymania, rozwoju i marketingu grup produktowych/usługowych. |
|
Koszty poziomu klienta |
Koszty bezpośrednio związane z obsługą sprzedażową, marketingową, logistyczną i posprzedażową klientów. |
|
Koszty poziomu segmentu klienta |
Koszty ogólne utrzymania, rozwoju i marketingu kierunkowane na segmenty klientów, regiony sprzedaży lub kierunkowane do grup potencjalnych klientów. |
|
Koszty poziomu przedsiębiorstwa |
Koszty ogólne zarządzania przedsiębiorstwem, np. koszty zarządu, rady nadzorczej, koszty udziału w grupach kapitałowych itp. |
Podkreślić należy, że przedstawioną wielostopniowość pięciu podstawowych poziomów kosztów dopełnia podział tych poziomów na koszty zmienne i stałe. Jest to rezultat odrębnego śledzenia rozliczeń kosztów zmiennych i stałych w całym modelu controllingowym ZPRK, co w kontekście analizy kosztów i rentowności klientów pozwala na pogłębioną analizę kosztów marginalnych ich obsługi3.
Pozostałe 84% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.
Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.
Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułuMożesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.
