Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności

Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększenia Odporności to wspólny program Państw Unii Europejskiej, który ma na celu podniesienie gospodarki z kryzysu wywołanego pandemią. Chociaż pandemia zdaje się być za nami, przynajmniej na jakiś czas, program tak de facto nie dotyczy samego koronawirusa. Pierwszy raz w historii członkowie Unii Europejskiej postanowili zadłużyć się wspólnie emitując obligacje denominowane w EURo w celu zrealizowania wspólnego celu, jakim jest odbudowanie i uodpornienie krajowych gospodarek poprzez zwiększenie inwestycji rządowych i prywatnych oraz wzmocnienie produktu krajowego brutto poszczególnych krajów członkowskich.

We wszystkich Państwach Krajowy Plan Odbudowy został już wdrożony, problemy natury naruszenia praworządności miały dwa państwa europejskie Polska i Węgry, a Holandia jako jedyne państwo unijne nie przystąpiła do programu. 2 czerwca 2020 komisja europejska wraz z polskim rządem podpisała umowę dotyczącą zatwierdzenia i wypłaty środków z tego programu, stało się to podczas wizyty przewodniczącej komisji europejskiej Ursuli von der Leyen. Po akceptacji naszego planu odbudowy, Parlament Europejski skrytykował komisję, a także wezwał Radę Europejską do odrzucenia porozumienia. Aktualnie czekamy na akceptację Rady Europejskiej, ale powinna to być tylko formalność.

Polskie obszary wsparcia

Budżet Krajowego Planu Odbudowy jest niebagatelny, ponieważ jest to aż 158,5 mld złotych, z czego 106,9 mld złotych to bezzwrotna dotacja i 51,6 mld złotych to dofinansowane, preferencyjne pożyczki. Programy będą dystrybuowane przez regionalne i centralne instytucje publiczne oraz samorządowe. Mimo wojny w Ukrainie wyzwania związane ze zmianą klimatu nie przestają być jednym z priorytetów polityki Unii Europejskiej i prawie połowa budżetu programu zostanie przeznaczona na cele związane z ochroną klimatu i zieloną rewolucję (42,7% budżetu programu), jak również na cyfrową transformację (20,85%). Jak widać w ostatnim czasie ceny surowców energetycznych w związku z sytuacją geopolityczną destabilizują gospodarkę światową, dlatego ważne jest planowe działanie, które zbliży nas do neutralności energetycznej, a także uniezależni nas od paliw kopalnych wydobywanych w krajach, które terroryzują swoich obywateli i kraje sąsiednie. Krajowy Plan odbudowy pozwoli zrealizować szereg inwestycji klimatycznych wcześniej, co przyspieszy realizację celów FIt for 55, która zobowiązuje kraje członkowskie do redukcji emisji CO₂ o 55% do 2030 roku, co jest celem niezmiernie ambitnym. Silny impuls inwestycyjny będzie potrzebny szczególnie teraz, gdy mamy ryzyko stagflacji, a zastój na rynku nieruchomości niedługo odbije się na całej gospodarce. Dlatego w trudnych czasach potężnym bodźcem inwestycyjnym byłby zastrzyk pieniędzy wspólnotowych, bez którego, przy tak szybko rosnących stopach procentowych i presji płacowej, ryzyko stagflacji i dość poważnego kryzysu zdaje się być bardzo realne.