Badanie sprawozdań finansowych to między innymi badanie procedur księgowości. Procedury te muszą podlegać badaniu, aby można było wykryć nieprawidłowości w sferze formalnej i merytorycznej sprawozdania finansowego jednostki. Kontrola zewnętrzna, czyli badanie przez biegłego, jest jednym z warunków gwarantujących prawidłowość systemu, natomiast biegły rewident jest nie tylko kontrolującym, lecz pełni także funkcje doradcze, wskazując jednostce prawidłowe rozwiązania. Aby proces badania był dla jednostki jak najbardziej efektywny, konieczna jest dobra współpraca z biegłym przeprowadzającym badanie.
Na badanie sprawozdań finansowych jednostek prowadzących księgi rachunkowe, które odpowie na pytanie, czy księgi rachunkowe danej jednostki są prowadzone zgodnie z zasadami określonymi w przepisach ustawy o rachunkowości, składają się dwa zagadnienia: proces prowadzenia ksiąg rachunkowych i sporządzania na ich podstawie sprawozdania finansowego oraz proces wykonywania czynności rewizji finansowej.
Cel prowadzenia ksiąg rachunkowych
W ustawie o rachunkowości nie zamieszczono przepisu, o którym można by powiedzieć, że wyraża ustawową definicję celu prowadzenia ksiąg rachunkowych. Na tę definicję składa się natomiast treść wielu przepisów ustawy, w których uregulowane zostały zasady prowadzenia ksiąg. Z tego względu, mówiąc o celu prowadzenia ksiąg, należy uznać, że ma on charakter wieloaspektowy, w związku z czym o żadnej z tych zasad nie można powiedzieć, że jest ona ważniejsza od innych. Tylko bowiem przestrzeganie ich wszystkich łącznie gwarantuje prowadzenie ksiąg w sposób zgodny z prawem.
Biorąc pod uwagę istotność zasad prowadzenia ksiąg, trzeba powiedzieć, że prezentują się one następująco:
- Księgi rachunkowe należy prowadzić rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco oraz w taki sposób, aby przyjęte zasady rachunkowości pozwalały przedstawić w nich rzetelnie i jasno sytuację majątkową i wynik finansowy jednostki w danym roku obrachunkowym (art. 4, art. 7-8, art. 24 ustawy o rachunkowości).
- Dla uzyskania powyższego rezultatu konieczne jest zachowanie ciągłości stosowania przyjętych zasad rachunkowości w kolejnych latach obrachunkowych, aby informacje wynikające ze sprawozdań finansowych za te lata były porównywalne ze sobą, w szczególności zaś w zakresie wartości sald aktywów i pasywów na dzień zamknięcia ksiąg za dany rok obrotowy oraz na dzień ich otwarcia na rok następny (art. 5 ustawy o rachunkowości).
- W księgach rachunkowych należy ująć każde zdarzenie gospodarcze dotyczące danego roku obrachunkowego, które jest istotne dla oceny sytuacji majątkowej i finansowej oraz dla wyniku finansowego jednostki. Podstawą zapisów w księgach są rzetelne i wolne od błędów rachunkowych dowody księgowe, które z zachowaniem chronologii należy ująć w dzienniku (art. 6, art. 14, art. 20-22 ustawy o rachunkowości).
- Obowiązek ujęcia w księgach każdego zdarzenia wymaga, aby – w zależności od potrzeb danej jednostki – były one prowadzone dostatecznie szczegółowo w zakresie zarówno systematycznym (syntetycznym) kont księgi głównej, jak i analitycznym kont ksiąg pomocniczych (art. 12-13, art. 15-17 ustawy o rachunkowości).
Mając na uwadze powyższe zasady, można na ich podstawie powiedzieć, że celem prowadzenia ksiąg rachunkowych jest rzetelne odwzorowanie w nich (w postaci zapisów) wszystkiego, co ma wpływ zarówno na ustalenie rzeczywistego wyniku finansowego danej jednostki, jak i na przedstawienie w sprawozdaniu finansowym jej rzeczywistej sytuacji majątkowej i finansowej.
Pozostałe 76% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.
Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.
Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułuMożesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.
