Sektor tworzyw sztucznych charakteryzuje się relatywnie dużym udziałem materiałów bezpośrednich w jednostkowych kosztach wytworzenia. Ze względu na stosunkowo dużą kapitałochłonność produkcji istotny element kalkulacji stanowią koszty amortyzacji linii produkcyjnych i specjalnego oprzyrządowania, a także koszty zużycia energii elektrycznej.
Proces technologiczny
Główny akcent w niniejszym artykule zostanie położony na zaprezentowanie składników kalkulacji kosztów wyprodukowania wyrobów z tworzyw sztucznych. Dla lepszego zrozumienia schematu kalkulacji jednostkowych kosztów wytworzenia niezbędne jest zobrazowanie procesu technologicznego przetwórstwa polimerów syntetycznych (tworzyw sztucznych). Istnieje kilka technik przetwórstwa polimerów, m.in. wytłaczanie (ekstruzja), kalandrowanie, odlewanie, wtryskiwanie i prasowanie. Przykład, jaki zostanie zaprezentowany w dalszej części artykułu, opiera się na technice wytłaczania.
W dużym uproszczeniu – proces technologiczny w firmach stosujących tę technikę rozpoczyna się od przygotowania mieszanki surowców wskazanej w recepturze. Składa się ona z komponentów wymieszanych w ściśle określonych proporcjach. Przykładem półproduktu w produkcji profili jest mieszanka polichlorku winylu (PVC), modyfikatora udarności, stabilizatora, kredy pełniącej funkcję wypełniacza oraz bieli tytanowej. Technologicznie możliwe jest dodanie również zmielonego odpadu produkcyjnego, który sam w sobie jest mieszaniną tych surowców.
Nowoczesne przedsiębiorstwa wdrożyły w ostatnich latach technologie umożliwiające stosowanie surowców odzyskanych z recyklingu tworzyw sztucznych. Wykorzystanie ich umożliwia uzyskanie dużo niższych kosztów materiałowych, a ponadto przyczynia się do ochrony środowiska.
Mieszanka surowców jest w kolejnym etapie transportowana specjalnymi instalacjami do wydziału wytłaczania (ekstruzji) bezpośrednio na linie produkcyjne. Tam materiał jest uplastyczniany i za pomocą specjalistycznego oprzyrządowania następuje wytłaczanie pożądanego kształtu profilu. Tak ukształtowana masa plastyczna jest następnie stopniowo schładzana, a profil zostaje pocięty na odpowiednie długości. W celu zabezpieczenia powierzchni przed uszkodzeniem nakładana jest folia ochronna, a na końcu linii pakowacze pakują produkty w palety i owijają je w folie opakowaniowe, w których profile są dostarczane do magazynu wyrobów gotowych.
Składniki kalkulacyjne
W dalszej części zostaną opisane pojedyncze elementy kalkulacyjne wchodzące w skład jednostkowych kosztów wytworzenia wyrobów gotowych wytwarzanych przez firmy z sektora tworzyw sztucznych.
Ogólnie można wydzielić następujące elementy wchodzące w skład kosztów wytworzenia produktów:
- materiały bezpośrednie,
- wynagrodzenia bezpośrednie,
- obróbka obca,
- specjalistyczne oprzyrządowanie,
- zmienne i stałe koszty wydziałowe: działalność podstawowa i pomocnicza,
- koszty ogólnozakładowe.
W zaprezentowanym przykładzie niektóre z wymienionych pozycji kalkulacyjnych zostaną przedstawione w nieco odmienny sposób.
Pozostałe 88% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.
Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.
Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułuMożesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.
