Jednym z kluczowych aspektów podczas zarządzania cash-flow oraz wynikiem finansowym przedsiębiorstwa, jest obwiązujący poziom stóp procentowych i ich przełożenie na koszty finansowe posiadanych zobowiązań. Jeżeli firma finansuje się, nawet częściowo, kapitałem obcym – kredytami, leasingami, powinna brać pod uwagę jak drogie są to źródła finansowania. Stopy procentowe wyznaczają także pewnego rodzaju benchmark dla pozyskania u obsługi kosztu kapitału, w szczególności wtedy, kiedy firma ma możliwość ubiegania się o finansowanie z różnych źródeł. Z innej strony, stopy procentowe determinują także możliwe do uzyskania przychody finansowe, kiedy nadwyżki alokowane są, przykładowo, na krótkoterminowych lokatach negocjowanych w banku. Co jest związane ze stopami procentowymi i o czym należy pamiętać, podczas zarządzania płynnością finansową? W jaki sposób zarządzać ryzykiem wpływu zmian stóp procentowych na koszty firmy? O tym w dalszej części artykułu.
O stopach słów kilka, czyli ABC stóp procentowych
Prowadzenie biznesu, co do zasady, bez względu na to, w jakiej branży operuje, czy jest to przedsięwzięcie lokalne, czy globalne, a także, czy w jaki sposób jest finansowane, narażone jest na określony zestaw ryzyk. Część z nich zakwalifikować można jako ryzyko specyficzne, przypisane do danego przedsiębiorstwa, niektóre z pozostałych uznać można jako ryzyka typowe, powtarzalne, a także znajome dużej części menadżerom. Do właśnie takich zakwalifikować można ryzyko wpływu zmian stóp procentowych.
Stopą procentową nazywamy wskaźnik wyrażony procentowo, który determinuje wysokość odsetek naliczonych od powziętego kredytu, lub od ulokowanego depozytu, w zależności od tego, czy mowa jest zarządzaniu pasywami, czy też aktywami przedsiębiorstwa. Stopy procentowe mają wpływ na ekonomię z skali mikro-, począwszy od osób prywatnych i mniejszych przedsiębiorców, po skalę makro-, skończywszy na międzynarodowych korporacjach i politykę prowadzoną przez państwo, jako że jest także jednym z instrumentów polityki monetarnej, regulującym podaż pieniądza w obiegu. Tematyka dotyka więc bardzo szeroki zakres podmiotów.
Wyróżnić można kilka rodzajów stóp procentowych, w zależności od ich od kontekstu ich zastosowania oraz sposobu ich ustalania:
- Stopa nominalna – stopa nieuwzględniająca wpływu inflacji i realna – uwzględniająca wartość pieniądza w czasie.
- Stopa stała i zmienna.
- Stopa dyskontowa – po której bank centralny udziela kredytów bankom komercyjnym) i depozytowa – po której bank centralny przyjmuje depozyty od banków komercyjnych.
- WIBOR – które na chwilę obecną stanowią podstawę do pożyczania środków w Polsce, a o której mówi się, że w niedalekiej przyszłości zostanie zastąpiona przez WIRON i LIBOR – stopa, która stanowiła podstawę do oprocentowania instrumentów finansowych na rynku międzynarodowym, stopniowo zastępowana przez SOFR (Secured Overnight Financing Rate).
Ponadto wymienić można także kilka stóp procentowych, stosowanych przez NBP: referencyjna, lombardowa, redyskontowa. Tak naprawdę każda z nim z nich ma mniejszy lub większy wpływ na decyzje finansowe przedsiębiorstw, gospodarstw domowych oraz na funkcjonowanie gospodarki jako całości.
Wpływ stóp procentowych na decyzje biznesowe przedsiębiorstw
W kontekście tego za oczywisty można uznać fakt. że stopy procentowe mają istotny wpływ na wiele aspektów funkcjonowania przedsiębiorstwa, w tym na zarządzanie kosztami, płynnością finansową oraz wynikami finansowymi firmy. W jaki konkretnie sposób? W tabeli zawarto kilka aspektów, które wydają się być warte rozważenia, w kontekście negatywnej zmiany stóp procentowych z perspektywy przedsiębiorstwa.
Pozostałe 72% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.
Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.
Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułuŹródło: Controlling i Rachunkowość Zarządcza nr 3-4/2025
