W szerokim znaczeniu ekonomicznym kapitał oznacza dobra (aktywa) kapitałowe, czyli zasoby wyprodukowanych dóbr, które nie są na bieżąco konsumowane. W przypadku jednostki gospodarczej oznaczają tę część majątku, którą pozostawiono w celu kontynuacji produkcji. Będą to więc czynniki produkcji w postaci maszyn, urządzeń i budynków. W aspekcie finansowym kapitał tworzą fundusze (zasoby, środki finansowe) powierzone przedsiębiorstwu przez jego inwestorów, czyli właścicieli i wierzycieli.
Kapitał można zdefiniować również jako abstrakcyjną wartość majątku zaangażowanego w przedsiębiorstwie, wyrażoną w bilansie podmiotu po stronie pasywów. Zawężając pojęcie kapitału, można zatem postawić znak równości między kapitałem a pasywami bilansu. Wówczas, w ujęciu bilansowym, kapitały (pasywa bilansu) określają źródła pochodzenia (finansowania) aktywów przedsiębiorstwa. W dziedzinie rachunkowości pojęcie kapitału utożsamiane jest często z kategorią aktywów netto (kapitałów własnych), oznaczając nadwyżkę aktywów ogółem nad zobowiązaniami ogółem. Pojęcie kapitału może być też traktowane jako suma źródeł finansowania o charakterze bilansowym oraz pozabilansowym.
Pojęcie kosztu kapitału
Koszt kapitału jest funkcją cen na rynku kapitałowym. Można go również określić jako oczekiwaną stopę zwrotu z zainwestowanego kapitału przy danym poziomie ryzyka. Koszt kapitału wyznacza stopę dyskontową wykorzystywaną przy realizacji określonej inwestycji, odzwierciedlającą minimalną stopę zwrotu z tej inwestycji.
Koszt kapitału można zdefiniować także jako stopę zwrotu, którą przedsiębiorstwo powinno osiągnąć, realizując daną inwestycję w celu zachowania swojej wartości. W takim kontekście koszt kapitału traktowany jest jako próg rentowności. Jeżeli przedsiębiorstwo osiąga stopę zwrotu niższą niż koszt kapitału, wówczas jego rynkowa wartość ulega obniżeniu. Koszt kapitału można rozpatrywać w kategoriach kosztu średniego lub krańcowego.
Średni koszt kapitału
Średni koszt kapitału wyraża średnią kosztów poszczególnych jego składników, ważoną ich udziałem w długoterminowej strukturze kapitałowej przedsiębiorstwa. Oznacza on również koszt, jaki przedsiębiorstwo musiałoby ponieść, gdyby posiadany kapitał (o danej wielkości i strukturze) był pozyskiwany według warunków panujących na rynku kapitałowym w dacie dokonywania obliczeń. W praktyce przeciętny koszt kapitału wykorzystywany jest najczęściej przy ocenie efektywności inwestycji i przy wycenie wartości przedsiębiorstw. Określa on wówczas stopę dyskontową lub stopę zwrotu z portfela wszystkich posiadanych przez przedsiębiorstwo papierów wartościowych. Średni koszt kapitału powinien uwzględniać (odzwierciedlać) ryzyko transakcji zawieranych w przedsiębiorstwie. Wśród zalet średniego kosztu kapitału wyróżnić można:
- możliwość uwzględnienia ryzyka związanego z określonym projektem inwestycyjnym,
- odzwierciedlenie zmian każdego z uwzględnianych w kalkulacji składników.
Pozostałe 74% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.
Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.
Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułuMożesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.
