Organizacja procesu due diligence

Inwestorzy, chcąc zminimalizować ryzyko, które wiąże się z ich potencjalnym zakupem, wypracowali szereg środków, które mają zabezpieczać ich interesy. Jednym z narzędzi, które powinny zostać użyte przed podjęciem ostatecznej decyzji inwestycyjnej, jest due diligence. Należy zwrócić uwagę, że im większe ryzyko inwestycyjne tym, większą uwagę trzeba mu poświęcić.

Due diligence to proces obejmujący audyt potencjalnej inwestycji, a jego celem jest dostarczenie informacji, dzięki którym strony zainteresowane transakcją kupna-sprzedaży podejmą jak najwłaściwszą decyzję. Pojęcie due diligence tłumaczy się w literaturze jako badanie z należytą starannością i rzetelnością. Przez badanie należy tu rozumieć wszelkie procedury i analizy mające na celu identyfikację najistotniejszych z punktu widzenia kupującego szans i ryzyk. Sam proces due diligence określa się również mianem audytu przedinwestycyjnego. Należy zaznaczyć, że ani procedury, przebieg, ani raport z wyników due diligence nie są ograniczone żadnym aktem prawnym, więc wszelkie ustalenia dotyczące procesu powinny być ustalone między kupującym, sprzedającym oraz ekspertami, którzy przeprowadzać będą uzgodnione procedury.

Tak wysoce zaawansowane technicznie badania powinny być zawsze przeprowadzane przez wyspecjalizowaną i doświadczoną kadrę ekspertów, która będzie realizować uzgodnione procedury z zachowaniem definicyjnej „należytej staranności”.

Due diligence może być przeprowadzane na zlecenie zarówno kupującego, jak i sprzedającego. Z wiadomych względów kupujący chce uzyskać jak najwięcej informacji o swojej potencjalnej inwestycji, a także zminimalizować własne ryzyko. Jeżeli due diligence jest zlecane przez sprzedającego, to najczęściej chce on dobrze przygotować się do procesu negocjacji, rozpoznając jak najwięcej ryzyk i zagrożeń, ale także szans i mocnych stron swojej spółki. Dzięki potwierdzeniu informacji przez ekspertów możliwe, że zdoła wynegocjować wyższą cenę transakcji. Ponadto bardzo często due diligence zlecane przez sprzedającego połączone jest z wykonaniem dodatkowych procedur przez zewnętrznych specjalistów, polegających na wycenie spółki będącej przedmiotem transakcji. Taka wycena wraz z identyfikacją mocnych stron przedmiotu transakcji chroni interesy sprzedającego i pomaga mu w zawarciu transakcji na korzystniejszych warunkach.

Typy due diligence

W związku ze wspomnianymi wyżej zróżnicowanymi realiami gospodarczymi, w których analiza due diligence może być stosowana, a także ze względu na niejednakowe zapotrzebowanie zainteresowanych stron może ona obejmować różne aspekty działalności potencjalnej inwestycji. W praktyce gospodarczej najczęściej wykorzystuje się następujące typy due diligence:

• biznesowy;
• finansowy:
  • podatkowy,
  • księgowy;
• sprzedaży i marketingu;
• pracowniczy;
• prawny;
• technologiczny;
• systemu księgowego i obiegu informacji w spółce;
• w obszarze zarządzania aktywami;
• w zakresie zarządzania ryzykiem w spółce.

W powyższych badaniach wykorzystuje się różne informacje w zależności od typu badania, niemniej jednak przebieg samego procesu jest najczęściej podobny.