Work-life balance - nowelizacja Kodeksu pracy

Ustawa z 9 marca 2023 r o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw wdraża dwie unijne dyrektywy – tzw. dyrektywę rodzicielską oraz work-life balance.

Co zmienią przepisy work-life balance?

Dyrektywa work-life balance ma na celu poprawę warunków pracy poprzez zapewnienie bardziej przejrzystego i przewidywalnego zatrudnienia. Skutkiem wdrożenia tej dyrektywy będzie m.in.:

→ wprowadzenie obowiązku wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony,

→ zapewnienie pracownikowi, który wykonywał pracę co najmniej 6 miesięcy prawa do wystąpienia o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy oraz otrzymania pisemnej odpowiedzi pracodawcy na ten wniosek z uzasadnieniem w terminie 1 miesiąca od otrzymania wniosku,

→ rozszerzenie zakresu informacji o warunkach zatrudnienia pracownika – o dodatkowe elementy takie jak np. informacja o szkoleniach zapewnianych przez pracodawcę czy o długości płatnego urlopu przysługującego pracownikowi,

→ przyznanie pracownikowi prawa do nieodpłatnego szkolenia niezbędnego do wykonywania określonego rodzaju pracy lub na określonym stanowisku,

→ zapewnienie prawa pracownika do równoległego zatrudnienia i wprowadzenie zakazu zabraniania pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą.

Co zmienia wdrożenie dyrektywy rodzicielskiej?

Z kolei wdrożenie tzw. dyrektywy rodzicielskiej spowoduje m.in.:

→ uniezależnienie prawa do urlopu rodzicielskiego od pozostawania matki dziecka w zatrudnieniu (ubezpieczeniu) w dniu porodu (tj. ojciec dziecka będzie mógł skorzystać z urlopu rodzicielskiego, mimo że matka dziecka w dniu porodu nie pozostawała w stosunku pracy/w ubezpieczeniu chorobowym),

→ wprowadzenie w ramach wymiaru urlopu rodzicielskiego nieprzenoszalnej części tego urlopu w wymiarze do 9 tygodni dla każdego z rodziców,

→ ustalenie wysokości zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu rodzicielskiego na poziomie 70% podstawy wymiaru zasiłku,

→ wprowadzenie bezpłatnego urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym – w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej krewnym (syn, córka, matka, ojciec lub małżonek) lub pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych, bez zachowania prawa do wynagrodzenia za czas tego urlopu,

→ wprowadzenie zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej – w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym – w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika, z zachowaniem za czas tego zwolnienia prawa do połowy wynagrodzenia (obliczanego jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy).

Podstawa prawna:

→ Ustawa z 9 marca 2023 r o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw – Dz.U. z 2023 r. poz. 641