Jakość sprawozdań finansowych a ocena spółki z punktu widzenia inwestorów, czyli jak ocenić przedsiębiorstwo na podstawie sprawozdania finansowego

Inwestorzy coraz częściej zwracają uwagę nie tylko na aspekt ilościowy danych, ale także na formę, w jakiej spółki komunikują się z nimi i jakość informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym. Jakość nie zawsze musi oznaczać ilość przekazywanych danych. Ważne, żeby sprawozdanie finansowe nie było nadmiernie rozbudowane, a jednocześnie rzetelnie prezentowało aktualną sytuację, udostępniając inwestorom adekwatne informacje, podane we właściwej formie i na odpowiednim poziomie szczegółowości, pozostając w zgodzie z obowiązującymi regulacjami w zakresie sprawozdawczości finansowej.

Tradycyjnie ocena spółki na podsta­wie sprawozdania finansowego sprowadza się do użycia danych ilościowych w celu wyliczenia szeregu wskaźników, np. efektywności, płynności bądź rentowności spółki. Tymczasem inwestorzy w coraz większym stopniu zamiast na ilość danych zawartych w sprawozdaniu finansowym zwracają również uwagę na jakość informacji oraz płynącej z nich wartości dodanej. Niestety sprawozdania finansowe wielu podmiotów raportujących w Polsce są w dalszym ciągu nieczytelne, nazbyt rozbudowane, a tym samym powodują problemy z punktu widzenia ich analizy.

Jakie cechy, według inwestorów, świadczą o jakości i nowoczesności sprawozdania?

Inwestorzy w coraz większym stopniu starają się szybko znaleźć odpowiedzi na interesujące ich kwestie w różnych raportach publikowanych przez spółki. Sprawozdanie finansowe nie powinno więc zawierać informacji zbędnych dla efektywnej komunikacji opisu i wyniku działalności. Nie należy zamieszczać w nim wszystkich danych, jakie jest w stanie wyprodukować księgowość. Jednocześnie ważne jest, aby było ono kompletne, bo pominięcie zbyt dużej ilości danych i informacji może wprowadzać w błąd.

„Spółki mogą albo mądrze tworzyć raporty roczne, albo mogą przygotowywać je tylko dlatego, że muszą. Ci, którzy robią to mądrze, wpłyną pozytywnie na swoją pozycję na rynkach kapitałowych”

Hans Hoogervorst, prezes Rady Międzynarodowych Standardów Rachunkowości.

Sposobem na podniesienie jakości będą np. forma prezentacji i wykorzystywane środki komunikacji, gdyż zrozumienie oraz ocena informacji płynących ze sprawozdania finansowego są również uzależnione od sposobu ich przedstawienia. Jasna struktura sprawozdania oraz wykorzystanie nowoczesnych środków komunikacji wpływają na pozytywny odbiór przez inwestorów.

„Gdziekolwiek pojadę, na całym świecie ludzie narzekają na złożoność zasad rachunkowości oraz to, że sprawozdania finansowe stają się dłuższe i trudniejsze do zrozumienia. Jest to problem, którym trzeba zająć się na poważnie”

Hans Hoogervorst

Poza podstawowymi informacjami finansowymi coraz częściej spółki zamieszczają w sprawozdaniach inne miary służące do analizy efektywności – kluczowe wydaje się zastosowanie branżowych mierników efektywności, wskazujących pozycję danej spółki na tle jej sektora, i jasny komentarz przedstawiający definicję i sposób obliczenia każdego z nich. Znacząco ułatwia to analizę działalności spółki w odniesieniu do całej branży. Spółka prezentująca nowoczesne miary efektywności jest lepiej odbierana przez osoby analizujące wyniki działalności przedsiębiorstwa.

Na jakość sprawozdań finansowych zwraca również uwagę Komisja Nadzoru Finansowego W swoich cyklicznych raportach ocenia zgodność ­sprawozdań finansowych emitentów papierów wartościowych niebędących funduszami inwestycyjnymi z obowiązującymi regulacjami dotyczącymi raportowania finansowego, w szczególności z wymogami MSSF. Raporty te dotyczą rocznych oraz śródrocznych skonsolidowanych sprawozdań finansowych. Można w nich zaobserwować ciągle dużą liczbę zastrzeżeń do treści sprawozdań. Obecnie jednak spora liczba spółek notowanych na GPW w Warszawie pracuje nad istotną poprawą jakości sprawozdań. W rezultacie poprzeczka na polskim rynku jest szybko podnoszona. Grono spółek, których sprawozdanie finansowe przygotowane jest tylko i wyłącznie w celu spełnienia minimalnych wymogów regulacyjnych, będzie się szybko kurczyć.