Odpowiedzialność biznesowa? Drogi i bezdroża

Czy Pańskim zdaniem procesy fuzji w polskiej rzeczywistości biznesowej są przygotowane starannie od strony prawnej? Jakie uchybienia wskazałby Pan jako występujące najczęściej?

Na wstępie należy rozróżnić dwa, zupełnie odmienne, zagadnienia mające wpływ na prawidłowe przygotowanie fuzji. Pierwsze, to poziom umiejętności zaangażowanych w przedsięwzięcie prawników, zaś drugie – to poziom świadomości prawnej przedsiębiorców przekładający się w efekcie na powierzenie, bądź nie, takich przedsięwzięć prawnikom. Z perspektywy kilkunastu lat mojej praktyki mogę stwierdzić, że zdecydowanie wzrosły standardy działań doradców prawnych. Mamy do czynienia z coraz bardziej postępującą specjalizacją, co niewątpliwie wpływa na zwiększenie poziomu świadczonych usług. Z drugiej strony, dwadzieścia lat rozwoju wolnego rynku przyniosło co prawda dostrzegalny efekt zwiększenia świadomości prawnej rodzimych przedsiębiorców, ale trzeba stwierdzić, że na tym polu pozostaje jeszcze wiele do zrobienia. Nadal można spotkać przedsiębiorców, którzy decydują się na zaangażowanie specjalistów w chwili, gdy proces łączenia jest już mocno zaangażowany bądź nawet przesądzony. Dotyczy to zwłaszcza przedsiębiorstw rodzinnych. Przedstawione rozróżnienie nie ma zastosowania do procesów fuzji dużych i wielkich przedsiębiorstw, gdzie obsługę prawną wykonują wyspecjalizowani i doświadczeni doradcy. Jak już powiedziałem, postępująca specjalizacja powoduje, iż formalna strona procesu łączenia przedsiębiorców jest wykonywana bez zastrzeżeń. Z oczywistych względów zadanie to jest powierzane specjalistom z zakresu prawa handlowego i podatkowego. Trzeba jednak pamiętać również o zagadnieniach z zakresu prawa pracy, a szczególnie o tym, że połączenie przedsiębiorców skutkuje zmianą pracodawcy dla pracowników spółki przejmowanej. Proces unifikacji warunków płacy pracowników spółki przejmowanej i przejmującej wymaga zwykle wielu miesięcy a nawet lat, a co ważniejsze, jest to proces kosztowny. Niestety często brak jest takich kalkulacji, co oznacza, że przewidziane koszty fuzji są zaniżone.