Zastrzeżenie numeru PESEL – czy warto?

Minęło kilka miesięcy. Jakież było zdziwienie Ani, kiedy usłyszała „transakcja została odrzucona” od ekspedientki w sklepie. Uruchomiła aplikację banku w telefonie i nagle zrobiło jej się potwornie zimno, a potem okropnie gorąco. 0,00 PLN – tyle było pieniędzy na koncie, a pierwsza pozycja z góry... KOMORNIK.

Nie minęło 5 minut, kiedy już stała w kolejce w banku.

– Pani Aniu, przecież widzę, że wzięła pani kredyt online – powiedziała konsultantka w banku.

PESEL – co to i dlaczego takie ważne?

Numer PESEL, czyli Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności, niczym DNA jest jeden, jedyny i niepowtarzalny dla każdego człowieka. Ten unikalny identyfikator składa się z 11 cyfr, które kodują datę urodzenia, numer seryjny, płeć oraz cyfrę kontrolną. Jest to niezbędny element identyfikacyjny, używany w kontaktach z administracją publiczną, służbą zdrowia oraz w innych sytuacjach wymagających potwierdzenia tożsamości. Jego wyjątkowość sprawia, że to właśnie PESEL wspiera weryfikację tożsamości osoby.

W dobie cyfryzacji, gdzie dane osobowe stały się jednym z najcenniejszych zasobów, ochrona prywatności nabiera nowego, jeszcze silniejszego znaczenia. Wraz z postępem technologicznym numer PESEL stał się kluczowym elementem w systemach informatycznych państwa.

Zmiany w prawie i rejestr zastrzeżeń

Od listopada 2023 r. funkcjonuje rządowy rejestr zastrzeżeń numerów PESEL (RZNP), który jest prowadzony przez Ministerstwo Cyfryzacji. RZNP to nic innego jak lista numerów PESEL, które zostały zgłoszone przez swoich właścicieli jako zastrzeżone. Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości (zwana dalej „Ustawą”) wprowadziła zmiany mające na celu ograniczenie skutków kradzieży tożsamości, w tym wyłudzeń finansowych i tzw. SIM swappingu.

Dlaczego warto zastrzec numer PESEL i na czym to polega?

Instytucje finansowe, takie jak banki, firmy pożyczkowe, SKOK, a nawet dostawcy usług telekomunikacyjnych i notariusze, zgodnie z ustawą mają obowiązek zweryfikować numer PESEL swojego klienta przed dokonaniem określonych Ustawą transakcji.