Kontrola celno-skarbowa w firmie. Jak się do niej przygotować?

Według informacji pochodzących z Ministerstwa Finansów w 2022 roku wszczęto 4163 kontrole celno-skarbowe, czyli o 28% więcej niż w 2021 roku. Zakończono 4033 z nich. Aż w 91,5% przypadków urzędnicy wykazali różne nieprawidłowości.

Taka intensyfikacja działań prawdopodobnie jest efektem prób łatania pogłębiającej się dziury budżetowej. Przy dynamicznie zmieniających się przepisach prawa podatkowego związanych z wprowadzeniem Polskiego Ładu o pomyłkę przedsiębiorcy nietrudno. Jakie narzędzia i technologie mogą przyczynić się do zmniejszenia ryzyka nieprawidłowości?

Kontrola w firmie – podstawy prawne

Kontrola w firmie może być przeprowadzana na podstawie trzech różnych ustaw: Prawo przedsiębiorców, Ordynacja Podatkowa oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (KAS). Co ważne, kontrole podatkowe mogą być zapowiedziane i niezapowiedziane. Oba te rodzaje reguluje Ordynacja podatkowa, a konkretnie art. 49a. Kontrola z zapowiedzią może zostać przeprowadzona po uprzednim powiadomieniu podatnika o planowanej wizycie. Powiadomienie musi zawierać m.in. informacje o przedmiocie i celu kontroli, terminie wizyty oraz o przysługujących prawach i obowiązkach podatnika. Natomiast niezapowiedziana kontrola może zostać przeprowadzona w sytuacji, gdy istnieją przesłanki do podejrzenia, że podatnik narusza przepisy podatkowe lub z premedytacją ukrywa informacje dotyczące swojej działalności gospodarczej. Kontrolujący mogą wówczas wejść na teren przedsiębiorstwa i przeprowadzić kontrolę bez wcześniejszego powiadomienia podatnika.

Co jeszcze mówi prawo? Ustawa Prawo przedsiębiorców dotyczy kontroli samego prowadzenia działalności gospodarczej. Urzędników będą w tym przypadku interesować np. zezwolenia czy koncesje. Ordynacja podatkowa reguluje kontrolę związaną z rozliczeniami podatkowymi z urzędem. Te kontrole zazwyczaj są zapowiadane i można się do nich wcześniej przygotować.

Z kolei Ustawa o KAS odnosi się do spraw związanych z dużymi nadużyciami lub oszustwami na większą skalę. W zależności od podstawy kontroli pracownicy skarbówki mają różne prawa i obowiązki. Co ciekawe, te prawa zostały w ubiegłym roku mocno rozszerzone, co skutkuje tym, że urzędnicy w przypadku tej kontroli pojawiają się bez zapowiedzi i mają dostęp choćby do stanu konta dowolnej osoby fizycznej.