Kluczowym aspektem decydującym o wyborze, podjęciu czy zaniechaniu inwestycji jest ocena jej przewidywanej efektywności. W niniejszym artykule zostaną przedstawione najczęściej stosowane i omawiane w literaturze przedmiotu mierniki oceny efektywności inwestycji, ze szczególnym zwróceniem uwagi na prawidłowy sposób ich kalkulacji oraz interpretacji.
1. Proste mierniki oceny inwestycji
Do podstawowych prostych mierników oceny inwestycji zalicza się: prostą stopę zwrotu (SRR – simple rate of return) i prosty okres zwrotu (PP – payback period).
Prosta stopa zwrotu jest relacją wartości przepływów pieniężnych z inwestycji bez uwzględnienia nakładu inwestycyjnego w stosunku do nakładu inwestycyjnego, co przedstawia poniższa formuła:
gdzie:
CFt - przepływ pieniężny z inwestycji w roku t,
n - liczba okresów użytkowania inwestycji,
NI - początkowy nakład inwestycyjny.
Jak widać z powyższego wzoru, w celu obliczenia prostej stopy zwrotu z inwestycji konieczne jest wyznaczenie przepływów pieniężnych w poszczególnych okresach t, liczby okresów użytkowania inwestycji oraz początkowego nakładu inwestycyjnego.
Przepływy pieniężne w poszczególnych okresach (CFt) ustalane są poprzez sporządzenie rachunku przepływów pieniężnych dla potrzeb oceny efektywności inwestycji. Stanowią je prognozowane operacyjne przepływy pieniężne w poszczególnych okresach t, ściśle związane z realizowaną inwestycją, tzn. wyłącznie takie wpływy i wydatki, które dopiero powstaną w wyniku realizacji inwestycji.
Liczba okresów użytkowania inwestycji (n) stanowi przewidywaną liczbę okresów (zwykle lat), w których spodziewane jest uzyskiwanie dochodów z realizowanego projektu. Najczęściej przyjmuje się w praktyce, że liczba okresów jest równa liczbie lat amortyzacji, choć poprawnie powinien on wynikać z przewidywanej długości okresu faktycznego użytkowania środka, a to z kolei jest pochodną jego rodzaju i intensywności wykorzystywania.
Początkowy nakład inwestycyjny stanowi natomiast szacowana całkowita wartość koniecznych wydatków poniesionych do momentu rozpoczęcia użytkowania inwestycji.
Wyznaczona wartość prostej stopy zwrotu określa, w jakiej relacji pozostają łączne spodziewane przepływy z inwestycji w stosunku do poniesionych nakładów (dla przykładu – prosta stopa zwrotu z inwestycji na poziomie 1,6 oznacza, że spodziewane wpływy netto z inwestycji przewyższą wartość nakładu inwestycyjnego o 60%).
Na bazie miernika prostej stopy zwrotu uznaje się inwestycję za efektywną, jeżeli prosta stopa zwrotu jest wyższa niż jeden.
Kolejny „prosty” miernik oceny inwestycji to prosty okres zwrotu, określający, ile czasu potrzeba, aby suma wpływów pieniężnych netto z inwestycji zrównała się z wydatkami inwestycyjnymi.
Wyznaczając okres zwrotu, do nakładów inwestycyjnych należy dodawać spodziewane przepływy pieniężne w kolejnych okresach, aż uzyska się wartość większą lub równą zero. Okres, w którym to nastąpi, stanowi okres zwrotu. Sposób kalkulacji prostego okresu zwrotu przedstawiono poniżej:
Z punktu widzenia efektywności inwestycji projekt jest tym efektywniejszy, im krótszy jest okres zwrotu.
Wyznaczenie zarówno przepływów pieniężnych (CFt), jak i nakładów inwestycyjnych w celu wyznaczenia prostego okresu zwrotu dokonuje się w analogiczny sposób jak przy omówionym ich szacowaniu dla obliczenia prostej stopy zwrotu.
Pozostałe 78% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.
Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.
Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułuMożesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.
