Patenty, licencje, marka, znaki towarowe, ale również wiedza czy umiejętności pracowników – to tylko niektóre z tzw. wartości niematerialnych (z ang. intangible assets), które mogą stanowić o sile przedsiębiorstwa. Choćby z tego powodu warto wiedzieć, jak je ujmować oraz wyceniać, a z racji tego, że nie są to dobra fizycznie istniejące, to nie jest to łatwe i oczywiste. Zagadnieniom tym poświęcony został MSR 38 – Wartości niematerialne, który przedstawia jasne wytyczne i kryteria ujmowania tych aktywów. Zapoznajmy się z nim bliżej od strony teoretycznej, ale również praktycznej.
Istota i zakres MSR 38
MSR 38 powstał, by poprawnie ujmować i wyceniać wartości niematerialne. Zgodnie z niniejszym standardem dany składnik można zaklasyfikować jako wartość niematerialną wtedy i tylko wtedy, gdy spełnia on określone, wymienione w standardzie kryteria, o których za chwilę. Ponadto wprowadza on sposób wyceny wartości bilansowej i zawiera wiele wytycznych. Należy pamiętać, że standard swym zakresem nie obejmuje wszystkich wartości niematerialnych. Główne wyjątki, o których warto wspomnieć, to:
- Aktywa finansowe – objęte standardem MSR 32
- Aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych – objęte standardem MSSF 6
- Nakłady na poszukiwanie i wydobycie zasobów mineralnych, ropy naftowej, gazu ziemnego i innych podobnych nieodnawialnych zasobów
- Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego – ujęte w MSR 12
- Umowy leasingowe – ujęte w MSSF 16 (wcześniej MSR 17)
- Aktywa z tytułu świadczeń pracowniczych – ujęte w MSR 19
Przedsiębiorstwo często przeznacza zasoby finansowe na nabycie, rozwój, utrzymanie oraz doskonalenie zasobów niematerialnych. Przykładów takich aktywów może być wiele. Poza wymienionymi na początku warto wymienić takie wartości niematerialne, jak:
- wiedza naukowa lub techniczna,
- własność intelektualna,
- znajomość rynku,
- programy komputerowe,
- prawa autorskie,
- relacje z odbiorcami lub dostawcami,
- udział w rynku,
- prawa marketingowe.
Lista jest dość szeroka i zawiera mnóstwo pozycji, jednakże nie wszystkie z wymienionych aktywów spełniają 3 jasno zdefiniowane kryteria, na podstawie których można zdefiniować składnik jako wartość niematerialną. Zgodnie z MSR 38 o wartości niematerialnej i prawnej mówimy, gdy:
- można zdefiniować taki składnik,
- przedsiębiorstwo sprawuje nad nim kontrolę,
- przedsiębiorstwo uzyska przyszłe korzyści ekonomiczne z tego składnika.
Jeśli składnik nie spełnia tych kryteriów, to nakłady na jego nabycie lub wytworzenie przez jednostkę we własnym zakresie ujmuje się w ciężar rachunku zysków i strat w momencie ich poniesienia. Jeśli jednak dany składnik został przejęty w wyniku połączenia jednostek gospodarczych, stanowi on część wartości firmy ujmowanej na dzień przejęcia.
Pozostałe 83% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.
Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.
Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułuŹródło: Controlling i Rachunkowość Zarządcza nr 10/2023
