Przekształcenie leasingu operacyjnego w leasing finansowy

Ujawnienia umowy leasingu w księgach rachunkowych należy dokonać najpóźniej na dzień bilansowy tego roku, za który jednostka nie może korzystać z uproszczenia.

Krajowy Standard Rachunkowości nr 5 „Leasing, najem, dzierżawa” wskazuje, że jednostka musi sama podjąć decyzję, w jaki sposób będzie ujmować umowy leasingu, uwzględniając standard i przyjęte u siebie zasady (politykę) rachunkowości.

W zakresie przekształcania umów leasingowych w praktyce przyjęto podejście bazujące na zasadzie istotności, zgodnie z którym leasingobiorca może zachować się na jeden z dwóch wymienionych sposobów:

( 1 ) pozostawić dotychczasowy sposób ewidencji i nie ujawniać przedmiotu leasingu w ewidencji środków trwałych,

( 2 ) przekształcić leasing operacyjny w leasing finansowy i wprowadzić przedmiot leasingu do ewidencji środków trwałych.

Leasingobiorca może więc nie ujawniać umowy leasingu w księgach rachunkowych, pod warunkiem, że pozostała do rozliczenia wartość umowy jest nieistotna, a jej nieujawnienie w ewidencji księgowej nie będzie miało znaczącego wpływu na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego podmiotu gospodarczego. Jeśli jednostka wybierze to rozwiązanie, to nadal będzie korzystać z uproszczenia i kwalifikować umowę leasingu według zasad podatkowych, tj. jako leasing operacyjny, mimo braku możliwości zastosowania uproszczenia. W takim przypadku jednostka powinna w informacji dodatkowej zamieścić informację o umowie oraz uzasadnienie przyjęcia uproszczenia ewidencyjnego.

Jeśli jednak wartość umowy jest istotna, wówczas umowę leasingu należy wykazać w księgach rachunkowych.

Dokonując przekształcenia umowy leasingu i wprowadzenia przedmiotu umowy leasingu do ewidencji środków trwałych, jednostka powinna:

→ podzielić ratę leasingową na część kapitałową i odsetkową,

→ ustalić stawkę amortyzacji środka trwałego.

Czynności związane z przekształceniem umów leasingowych

KROK 1 – ustalenie wartości początkowej

Wartość początkową przedmiotu leasingu finansowego stanowi odpowiednik ceny jego zakupu. Jest ona ustalana jako niższa spośród:

→ wartości rynkowej ustalonej na moment rozpoczęcia leasingu lub

→ wartości bieżącej opłat leasingowych, ustalonej za pomocą stopy procentowej leasingu lub stopy procentowej korzystającego.

Wartość początkową przedmiotu leasingu zwiększają poniesione przez korzystającego bezpośrednie koszty zawarcia umowy, montażu, fundamentów, przystosowania i inne podobne.

KROK 2 – ustalenie stawki amortyzacyjnej

Korzystający dokonuje odpisów amortyzacyjnych, stosując zasady określone w art. 32 i 33 ustawy o rachunkowości – drogą systematycznego, planowego rozłożenia wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji.

Jeżeli umowa leasingu nie przewiduje lub korzystający nie korzysta z prawa wykupu, przedmiot leasingu powinien zostać w całości zamortyzowany przez:

→ okres leasingu lub

→ okres użytkowania, jeżeli okres ten byłby krótszy.

Jeżeli jednak umowa przewiduje, że korzystający uzyska tytuł własności przedmiotu leasingu (bez dodatkowej opłaty lub za opłatę końcową), wówczas przedmiot leasingu amortyzuje się przez okres jego ekonomicznej użyteczności, zgodnie z zasadami amortyzacji (metoda, stawka) stosowanymi przez korzystającego do podobnych własnych składników aktywów.

Amortyzacja stanowi dla korzystającego koszt operacyjny, pozostały koszt operacyjny lub koszt ogólnego zarządu, zależnie od celu użytkowania przedmiotu leasingu finansowego.