Zgodność sprawozdania finansowego z MSSF

W Polsce każda spółka, a także większość grup kapitałowych ma w praktyce obowiązek sporządzania sprawozdań finansowych (jednostkowych/skonsolidowanych). W zależności od sytuacji danej spółki/grupy kapitałowej sprawozdania te są sporządzane zgodnie z ustawą o rachunkowości lub MSSF.

MSSF, czyli Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej, często są używane jako zamiennik pojęcia MSR, czyli Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. System MSSF jest jednak pojęciem szerszym i swym zakresem obejmuje: MSSF, MSR oraz interpretacje wydane przez powołane do tego komitety.

Wymogi wynikające z przepisów MSSF, a dotyczące koniecznych ujawnień, z roku na rok rosną, co w konsekwencji powoduje wzrost objętości sprawozdań finansowych przygotowanych według MSSF. Aby jednak sprawozdanie finansowe pozostało czytelne i przejrzyste, powinno być sporządzone w przemyślany i usystematyzowany sposób, w przeciwnym wypadku jego czytelnik będzie mieć poważne problemy z analizą i odnalezieniem interesujących go informacji. W tym miejscu należy podkreślić, że MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” absolutnie nie narzuca sztywnego wzoru elementów sprawozdania finansowego, lecz jego minimalny zakres. W związku z tym poszczególne elementy sprawozdania finansowego można kształtować i rozbudowywać w zależności od wielkości i charakteru działalności organizacji. Nie oznacza to jednak, że powinna panować dowolność w tym zakresie.

Znajomość MSSF, a także zaangażowanie w proces sprawozdawczy ścisłego kierownictwa jednostki/grupy kapitałowej, działu prawnego oraz innych działów (np. działu sprzedaży, działu zarządzania nieruchomościami, działu inwestycji) jest niezbędne. Ciągle jednak pokutuje przekonanie, że sprawozdawczość to domena wyłącznie działu finansowo-księgowego, który powinien szybko i sprawnie wygenerować sprawozdanie finansowe własnymi siłami. Takie podejście na pewno się nie sprawdzi, ponieważ służby finansowo-księgowe nie mają wystarczającej wiedzy o strategii zarządzania ryzykiem i kapitałem, planowanych nakładach inwestycyjnych itp.

W praktyce proces sprawozdawczy często realizowany jest w pośpiechu, bez wcześniejszego zaplanowania i rozpisania planu działania, podczas gdy jest to zadanie, do którego trzeba solidnie się przygotować. W sprawozdaniu finansowym nie można zamieszczać zbędnych i niepotrzebnych informacji, niemających zastosowania do działalności organizacji, ujawnień niedotyczących sporządzającego sprawozdanie finansowe czy tabel z zerami ciągnącymi się przez kilka stron. Utrudnia to analizę tego dokumentu i świadczy o braku profesjonalizmu osób, które je przygotowywały. Z drugiej strony, pomija się informacje istotne, specyficzne dla danej organizacji. Sprawozdania są więc tym samym niekompletne.