Menedżer na czas określony

Interim Management to coraz popularniejsza forma zatrudniania menedżerów i ekspertów. Czy w Polsce jest rynek dla interim managerów?

Rynek interim managerów (IM) to stosunkowo nowa forma zatrudnienia na polskim rynku, ale ma już swoją historię. Stowarzyszenie Interim Managerów, które skupia osoby uprawiające ten zawód, będzie w przyszłym roku obchodzić swoje 10-lecie. To oznacza, że właśnie pod koniec pierwszej dekady XXI w. taka forma działalności zawodowej stała się na tyle powszechna, że powstała potrzeba powołania Stowarzyszenia skupiającego środowisko i szerzącego idee Interim Managementu.

Ostatnie badania prowadzone przez Stowarzyszenie¹ oceniają liczebność IM w Polsce na ok. 1500 osób i odnotowały wzrost tej liczby w ciągu ostatnich 5 lat o 184%. Prognozy pokazują, że zapotrzebowanie na pracę w tej formule będzie dalej rosnąć.

Dla porównania w Wielkiej Brytanii liczba ta jest 10-krotnie wyższa, a to pokazuje, jak słabo rozwinięty jest jeszcze rynek polski i jak tkwi w nim potencjał.

Interim Management określany jest jako czasowe, zdefiniowane co do celu i zakresu, działanie wewnątrz organizacji, realizowane przez osobę fizyczną (interim managera), nakierowane na osiągnięcie konkretnych, ustalonych rezultatów biznesowych i oparte na współpracy i partycypacji w ryzyku i zysku – w odniesieniu do zamierzonego efektu. Najważniejszym aspektem pracy interim managera jest podniesienie wartości organizacji w danym obszarze i realizacja konkretnego celu.

Jeśli więc chcemy wiedzieć, czy zapotrzebowanie na usługi tej grupy zawodowej będzie rosło, to odpowiedzmy sobie na pytanie, czy współczesne środowisko biznesowe potrzebuje i będzie nadal potrzebować specjalistów, dzięki którym osiągnie konkretne i ustalone cele biznesowe. Odpowiedź na to pytanie jest jednoznacznie twierdząca, a to oznacza, że polscy przedsiębiorcy, tak jak przedsiębiorcy w innych rozwiniętych gospodarczo krajach, będą zgłaszać rosnące zapotrzebowanie na taką formę współpracy.

Wspomniane badania pokazują szereg powodów, dla których firmy sięgają coraz częściej po interim managerów. Jednym z nich jest brak nowych kompetencji w organizacji, potrzebnych do rozwiązania konkretnego problemu, konieczność tymczasowego wzmocnienia zespołu w trakcie zmian organizacyjnych, wprowadzania nowych projektów czy restrukturyzacji przedsiębiorstwa.

Rynek interim managerów otwiera się także w związku z okresową nieobecnością etatowych pracowników czy też w okresie przejściowym, kiedy firma dokonuje rekrutacji i potrzebuje czasowego menedżera, który wypełni lukę kompetencyjną w organizacji w tym okresie i pozwoli firmie poświęcić odpowiedni czas na rekrutację właściwej osoby na stałe stanowisko.

Tak jak we wszystkich dziedzinach życia, tak również i na rynku pracy obserwuje się zjawisko odchodzenia od potrzeby „wyłącznego posiadania” i przechodzenia do potrzeby „dostępu”. To powód, dla którego Jeremi Riffkin nazwał wiek XXI wiekiem dostępu, a jednocześnie wyjaśnienie, które na gruncie społecznym uzasadnia trwałość tendencji do zatrudniania przez przedsiębiorstwa czasowych „menedżerów do zadań specjalnych”.

W jakich obszarach działalności firmy mogą się sprawdzić interim managerowie? Czy ma Pani jakieś obserwacje na temat polskich firm?

Praca IM może dotyczyć wszystkich obszarów merytorycznych przedsiębiorstwa, bo charakter czasowy nie wyklucza możliwości wykonania zadania dotyczącego dowolnego zakresu tematycznego. Na gruncie doświadczeń naszych koleżanek i kolegów wymienić mogę takie obszary działalności jak strategia firmy, marketing, sprzedaż, działalność HR. Sporo zadań dotyczy controllingu, funkcji księgowych i podatkowych organizacji, a także logistyki, utrzymania ruchu i magazynów.

Oczywiście są również projekty dotyczące najwyższego szczebla zarządzania na różnych etapach i w różnych fazach działalności firmy. Interim managerowie zarządzają firmami w fazie powstawania i wzrostu, ale także specjalizują się w procesach restrukturyzacyjnych czy procesach likwidacji działalności gospodarczej. Każdy z tych etapów wymaga specyficznych umiejętności oraz doświadczenia.

Menedżerowie na czas określony częściej rozwijają biznes i kierują go na inne, lepsze tory czy bardziej „sprzątają” po innych?

W naszej pracy najważniejsza jest diagnoza stanu istniejącego, określenie stanu docelowego i wyznaczenie etapów, które do niego doprowadzą.

Z punktu widzenia pracy interim managera nie ma znaczenia, kto odpowiada za to, jaki jest stan zastany, nawet jeśli jest on wyjątkowo zły. Bywa oczywiście, że przyczyną tego jest brak kompetencji lub nieudolność osób zajmujących się wcześniej tym obszarem firmy, ale równie często, a nawet przede wszystkim wynika to z obiektywnych okoliczności, w jakich znalazła się firma. Wprowadzenie nowego modelu biznesowego lub wejście firmy w nowoczesny obszar digital economy wywoła najpewniej potrzebę modyfikacji modeli controllingowych, a zadanie to może się okazać niewykonalne bez dodatkowego zastrzyku wiedzy. W takiej sytuacji firmy mogą sobie radzić na różne sposoby: mogą poczekać aż ich obecny zespół zdobędzie odpowiednie doświadczenie i wiedzę, ucząc się na własnych błędach, mogą zamówić w zewnętrznej firmie konsultingowej wypracowanie nowego modelu i zlecić jego wdrożenie aktualnemu menedżerowi. Mogą też przekazać całość zadania czasowemu menedżerowi, który połączy wszystkie poprzednie wymagania: nie tylko opracuje szyty na miarę potrzeb firmy model controllingu, ale również zadba o jego efektywne wdrożenie, uwzględniając konkretne możliwości istniejącego w firmie oprogramowania, przekaże etatowym pracownikom wiedzę dotyczącą istoty opracowanego modelu i pozostawi po sobie gotowe do pracy narzędzie.